Δευτέρα 30 Μαρτίου 2020

Για το Νέο Κορωναϊό (COVID-19)

Στις συνθήκες που διαμορφώνονται από την πανδημία της νόσου COVID-19 που προκαλεί ο  νέος κορωναϊός, το Πνευμονολογικό Ιατρείο λειτουργεί μόνο για περιστατικά για τα οποία έχει προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία.
Λόγω της παράλληλης απασχόλησης στο Κέντρο Επιχειρήσεων του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας – ΕΟΔΥ σε καθημερινή βάση με κυλιόμενο ωράριο, γίνεται προσπάθεια να εξυπηρετηθούν κατ’ οίκον όλοι όσοι έχουν ανάγκη (και πάλι μετά από τηλεφωνική συνεννόηση).
Για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας αντιμετωπίζετε, είναι διαθέσιμα τα τηλέφωνα 6941.653509 και 6940.770092, τα email m.chrysanthidis@med.uoa.gr και m.chrysanthidis@gmail.com
Επίσης, το ιστολόγιο [blog] https://miltoschrysanthidis.blogspot.com/ και οι λογαριασμοί facebook @dr.m.chrysanthidis (https://www.facebook.com/dr.m.chrysanthidis/) και twitter @DrChrysanthidis (https://twitter.com/DrChrysanthidis).

Ακολουθούν ορισμένες γενικές οδηγίες :
  • Τηρείτε τους κανόνες υγιεινής και περιορισμού στο σπίτι, συμπεριφερόμενοι σαν να είσαστε εσείς και οι άνθρωποι του περιβάλλοντός σας ύποπτα κρούσματα κορωναϊού.
  • Δεν χρειάζεται να λάβετε προληπτική αγωγή για τον κορωναϊό (δεν υπάρχουν εγκεκριμένα φάρμακα αυτή τη στιγμή). Μην παίρνετε φάρμακα εκτός των εγκεκριμένων ενδείξεων, μην παίρνετε αντιβιοτικά χωρίς λόγο, μην παίρνετε αντιπυρετικά παρά μόνο σε πυρετό πάνω από 38οC.
  • Φροντίστε για την επαρκή ενυδάτωση του οργανισμού σας και μην υποβάλλεστε σε άσκοπη σωματική κόπωση. Ενημερωθείτε για την πανδημία από αξιόπιστες πηγές και μην πανικοβάλλεστε από ειδήμονες του διαδικτύου ή νεόκοπους «ειδικούς της υγείας» χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο. Αγνοήστε τους λαδέμπορους της ιατρικής ενημέρωσης που θα σας προτείνουν αβάσιμες διαγνωστικές ή θεραπευτικές λύσεις, καθώς και εκείνους που θα σας προτείνουν προληπτικές παρεμβάσεις ή «ταχείες διαγνωστικές δοκιμασίες για τον κορωναϊό» – πρόκειται για στυγνή αισχροκέρδεια χωρίς κανένα απολύτως αντίκρυσμα για την υγεία σας.
  • Οι χρόνιοι πάσχοντες από νοσήματα του αναπνευστικού ακολουθείτε τις οδηγίες που έχετε για τον έλεγχο της νόσου, καθώς και τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνετε. Σε περίπτωση επιδείνωσης ή παρόξυνσης, επικοινωνήστε άμεσα πριν ακολουθήσετε οποιαδήποτε αγωγή.
  • Άτομα που θα εμφανίσουν δεκατική πυρετική κίνηση με ή χωρίς ήπια συμπτωματολογία από το αναπνευστικό, είναι σκόπιμο να παρακολουθούνται για την εξέλιξη της κατάστασής τους (τακτική επικοινωνία με θεράποντα ιατρό, θερμομέτρηση δύο φορές την ημέρα, εκτίμηση των συμπτωμάτων).
  • Άτομα που παρουσιάζουν πυρετό πάνω από 38οC, επίμονο βήχα, πονόλαιμο, δύσπνοια και δευτερεύοντα συμπτώματα (διάρροια, καταβολή, αδυναμία κ.ά.) και άτομα που για οποιοδήποτε λόγο δεν αισθάνονται καλά ή παρατηρούν αιφνίδια επιδείνωση της υγείας τους, επικοινωνήστε άμεσα πριν ακολουθήσετε οποιαδήποτε αγωγή, συμβουλή, οδηγία κ.ο.κ.

Έρχονται δύσκολες μέρες για το σύστημα υγείας και την κοινωνία μας. Ας φροντίσουμε να διατηρήσουμε την ψυχραιμία και τη λογική μας, να δείξουμε τον αυτοσεβασμό και την κοινωνική μας συνείδηση, και πρωτίστως να συνδράμουμε με κάθε ενδεικνυόμενο μέσο τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού και να σταθούμε αλληλέγγυοι στους κοινωνικά ασθενέστερους. ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ, ΔΥΝΑΤΟΙ & ΥΓΙΕΙΣ !   



Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2020

ESR/ERS statement paper on lung cancer screening

ESR/ERS statement paper on lung cancer screening
(Online publication 12 February 2020, https://doi.org/10.1007/s00330-020-06727-7


In Europe, lung cancer ranks third among the most common cancers, remaining the biggest killer. Since the publication of the first European Society of Radiology and European Respiratory Society joint white paper on lung cancer screening (LCS) in 2015, many new findings have been published and discussions have increased considerably. Thus, this updated expert opinion represents a narrative, non-systematic review of the evidence from LCS trials and description of the current practice of LCS as well as aspects that have not received adequate attention until now. Reaching out to the potential participants (persons at high risk), optimal communication and shared decision-making will be key starting points. Furthermore, standards for infrastructure, pathways and quality assurance are pivotal, including promoting tobacco cessation, benefits and harms, overdiagnosis, quality,minimum radiation exposure, definition of management of positive screen results and incidental findings linked to respective actions as well as cost-effectiveness.
This requires a multidisciplinary team with experts from pulmonology and radiology as well as thoracic oncologists, thoracic surgeons, pathologists, family doctors, patient representatives and others. The ESR and ERS agree that Europe’s health systems need to adapt to allow citizens to benefit from organised pathways, rather than unsupervised initiatives, to allow early diagnosis of lung cancer and reduce the mortality rate. Now is the time to set up and conduct demonstration programmes focusing, among other points, on methodology, standardisation, tobacco cessation, education on healthy lifestyle, cost-effectiveness and a central registry.

Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2020

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΡΟΝΑΪΟ 2019-nCoV, ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ


Στα τέλη Δεκεμβρίου 2019 εμφανίστηκε επιδημία πνευμονίας στην πόλη Wuhan,  πρωτεύουσα της επαρχίας Hubei της Κίνας, η οποία οφείλεται σε νέο στέλεχος κοροναϊού [2019-novel coronavirus (2019-nCoV)]. Τα περισσότερα κρούσματα στην πόλη Wuhan είχαν επιδημιολογική συσχέτιση με μία ψαραγορά της πόλης, όπου εκτός από θαλασσινά πωλούνται κοτόπουλα, τρωκτικά και άλλα άγρια ζώα. Κρούσματα έχουν εμφανιστεί και στο Πεκίνο, τη Σαγκάη και άλλες πόλεις της Κίνας. Έως τις 29 Ιανουαρίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας – WHO(1), σε συνεργασία με τις Κινεζικές υγειονομικές αρχές, έχουν καταγράψει 5.997 εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα του νέου κοροναϊού, συμπεριλαμβανομένων 132 θανάτων σε άτομα με υποκείμενα νοσήματα. Εκτός Κίνας, έχουν αντίστοιχα καταγραφεί 68 επιβεβαιωμένα κρούσματα σε 15 χώρες (Ταϋλάνδη, Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Ηνωμένες Πολιτείες, Αυστραλία, Γαλλία, Γερμανία, Σαουδική Αραβία κ.ά.). Ο αριθμός των πασχόντων δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια και πιθανόν να υποεκτιμάται λόγω της φύσης των συμπτωμάτων και της υποκλινικής πορείας της νόσησης.

Δεν είναι πρώτη φορά που η κατηγορία αυτών των ιών προσβάλουν τον ανθρώπινο οργανισμό. 

Στο πρόσφατο παρελθόν ο κοροναϊός του Αναπνευστικού Συνδρόμου της Μέσης Ανατολής MERS-CoV είχε σημάνει αντίστοιχη υγειονομική επαγρύπνηση και λήψη αντίστοιχων μέτρων από την παγκόσμια κοινότητα.


Τον Απρίλιο 2014, το (τότε) ΚΕΕΛΠΝΟ είχε εκδώσει τις ακόλουθες οδηγίες(2) :



Τα νεώτερα επιδημιολογικά δεδομένα για τον νέο κοροναϊό (2019-nCoV) δείχνουν περιορισμένη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η λοίμωξη εκδηλώνεται με πυρετό, βήχα και αναπνευστική δυσχέρεια, ενώ οι ακτινογραφίες θώρακα δείχνουν διηθήσεις και στους δύο πνεύμονες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας – WHO, δεν συστήνονται περιορισμοί στα ταξίδια προς και από την Κίνα.

Αν και είναι σχετικά μικρή η περίοδος εμφάνισης του νέου ιού, η μέγιστη περίοδος επώασής του εκτιμάται σε 2-14 ημέρες με βάση τα προηγούμενα επιδημιολογικά δεδομένα που αφορούν τους ιούς MERS-CoV και SARS-CoV. Τα συμπτώματα του νέου κοροναϊού(3) ομοιάζουν με αυτά της σοβαρής λοίμωξης αναπνευστικού, όπως για παράδειγμα υψηλός πυρετός, δύσπνοια και βήχας. Η κλινική εικόνα παρουσιάζει ευρεία διακύμανση από την ήπια μορφή της νόσου, που είναι και η συνηθέστερη, μέχρι τη βαρεία, η οποία δύναται να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο. Δεν υπάρχει στοχευμένη φαρμακευτική αγωγή αλλά συμπτωματική, καθώς η χορήγηση αντι-ϊικής θεραπείας δε φαίνεται να έχει θετικά αποτελέσματα. Κάθε ασθενής δύναται να μολύνει 1,4 – 2,5 ευπαθή άτομα, με τον αριθμό αυτό να ενδέχεται να μεταβληθεί σημαντικά όσο διευρύνεται η συλλογή επικαιροποιημένων στατιστικών δεδομένων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέχρι τώρα αναφερόμενη θνησιμότητα υπολογίζεται περίπου 3%, όταν στην αντίστοιχη περίπτωση του ιού Ebola ξεπερνούσε το 90%.

Στην Ευρώπη(4), τα πρώτα επιβεβαιωμένα κρούσματα προσβολής από τον κοροναϊό  2019-nCoV καταγράφηκαν στη Γαλλία και στη Γερμανία, στις 24 και 28 Ιανουαρίου 2020 αντίστοιχα. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης & Ελέγχου Νοσημάτων – ECDC(5), υπάρχουν αξιοσημείωτες ασάφειες στις εκτιμήσεις του κινδύνου για τη δημόσια υγεία, λόγω της έλλειψης λεπτομερών επιδημιολογικών αναλύσεων. Με βάση σήμερα διαθέσιμα στοιχεία και σχετικές πληροφορίες, ο ECDC εκτιμά ότι :

  •      περαιτέρω παγκόσμια εξάπλωση είναι πιθανή
  •      η πιθανότητα προσβολής ατόμων που κατοικούν ή επισκέπτονται την πόλη Wuhan στην επαρχία Hubei της Κίνας είναι μέτρια
  •      υπάρχει μεγάλη πιθανότητα περαιτέρω εισαγωγής κρουσμάτων σε χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων που έχουν ταξιδέψει από την Wuhan της Κίνας (δηλαδή σε χώρες της Ασίας)
  •      υπάρχει μια μέτρια πιθανότητα περαιτέρω εισαγωγής κρουσμάτων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
  •      η τήρηση των κατάλληλων πρακτικών πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων, ιδίως στις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σημαίνει ότι η πιθανότητα να διαπιστωθούν κρούσματα στην ΕΕ, που θα προκαλέσουν δευτερογενείς λοιμώξεις εντός της ΕΕ, είναι χαμηλή
  •      ο αντίκτυπος της καθυστερημένης ανίχνευσης εισαγόμενων στην ΕΕ κρουσμάτων, χωρίς την εφαρμογή κατάλληλων μέτρων πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων, θα ήταν υψηλός και συνεπώς σε μια τέτοια περίπτωση ο κίνδυνος δευτερογενούς μετάδοσης στο περιβάλλον της κοινότητας εκτιμάται ότι είναι πολύ υψηλός

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ – ισχύουν οι τυπικές κατευθύνσεις / οδηγίες προς το ευρύ κοινό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας WHO, που αποσκοπούν να μειώσουν την έκθεση στον κοροναϊό 2019-nCoV και τη μετάδοσή του, με μέτρα υγιεινής των χεριών και του αναπνευστικού, καθώς και με πρακτικές ασφαλούς διατροφής :
  • §  Συχνός καθαρισμός / πλύσιμο των χεριών με αλκοολούχα διαλύματα ή με  σαπούνι και νερό.
    §  Σε βήχα και φτάρνισμα, κάλυψη του στόματος και της μύτης με μαντήλι ή χαρτομάντηλο (ή με το εσωτερικό του αγκώνα που είναι ντυμένος) και αμέσως μετά απόρριψη του μαντηλιού και πλύσιμο / καθαρισμός των χεριών
    §  Αποφυγή της στενής επαφής με οποιονδήποτε έχει πυρετό και βήχα
    §  Σε περίπτωση εμφάνισης πυρετού, βήχα και δυσκολίας στην αναπνοή, αναζήτηση έγκαιρα ιατρικής φροντίδας και αναφορά πλήρους προηγούμενου  ιστορικού ταξιδιών στον επαγγελματία υγείας
     
    §  Κατά την επίσκεψη σε υπαίθριες ή κλειστές αγορές ζώων ή ζωϊκών προϊόντων σε περιοχές που αντιμετωπίζουν επί του παρόντος κρούσματα του νέου κοροναϊού, αποφυγή της άμεσης επαφής χωρίς προστασία με ζώντα ζώα και επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με ζώα
    §  Αποφυγή της κατανάλωσης ακατέργαστων ή μη πλήρως μαγειρεμένων  ζωϊκών προϊόντων. Το νωπό κρέας, το γάλα ή τα όργανα των ζώων πρέπει να χειρίζονται με προσοχή, για να αποφεύγεται η διασταυρούμενη μόλυνση με μη μαγειρεμένα τρόφιμα, σύμφωνα με τις πρακτικές ορθής διαχείρισης και ασφάλειας των τροφίμων.

    Τέλος, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας – WHO έχει εκδώσει προκαταρκτικές οδηγίες προς τους επαγγελματίες υγείας για την κλινική αντιμετώπιση της Σοβαρής Οξείας Αναπνευστικής Λοίμωξης (Severe Acute Respiratory Infection SARI) σε υποψία προσβολής από τον νέο κοροναϊό nCoV-2019(6). Αξίζει να επισημανθεί ότι  αυτές οι οδηγίες αφορούν σε ασθενείς που είτε [α] παρουσιάζουν σοβαρή λοίμωξη αναπνευστικού με πυρετό, βήχα και ανάγκη νοσηλείας, χωρίς άλλη προφανή αιτιολογία, αλλά με παραμονή στην πόλη Wuhan ή την επαρχία Hubei της Κίνας εντός 14 ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων, είτε [β] είναι επαγγελματίες υγείας που εργάζονται σε εγκαταστάσεις φροντίδας σοβαρών οξέων αναπνευστικών λοιμώξεων αγνώστου αιτιολογίας, είτε [γ] ασθενείς με οξεία αναπνευστική νόσο και ταυτόχρονα στενή επαφή με επιβεβαιωμένο ή πιθανό κρούσμα από 2019-nCoV εντός 14 ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων.
    Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι ως «στενή επαφή» ορίζεται :
    §  Έκθεση επαγγελματία υγείας (φροντίδα ασθενών με 2019-nCoV, συνεργασία με προσβεβλημένους επαγγελματίες υγείας, επίσκεψη ασθενών με 2019-nCoV
    §  Εργασία σε κοντινή απόσταση, παραμονή στο ίδιο κλειστό περιβάλλον (εργασία, αναψυχή, εκπαίδευση) με ασθενείς με n2019-nCoV
    §  Ταξίδι μαζί με ασθενείς με n2019-nCoV
    §  Παραμονή στο ίδιο οικιακό περιβάλλον με ασθενείς με n2019-nCoV


    ΕΠΙΜΕΤΡΟ : Οδηγίες για Χώρους Παροχής Υπηρεσιών Υγείας, ΕΟΔΥ (23/01/ 2020)(7)
    Διαχείριση ύποπτου κρούσματος με πνευμονία από το νέο κοροναϊό (2019-nCoV) Σε περίπτωση εμφάνισης περιστατικού ιογενούς πνευμονίας με ιστορικό πρόσφατου ταξιδιού στην πόλη Wuhan της Κίνας, και με δεδομένη την απουσία επιστημονικών δεδομένων για τη δυναμική μετάδοσης και διασποράς του συγκεκριμένου στελέχους, συστήνονται τα παρακάτω : 
    §  χορήγηση απλής χειρουργικής μάσκας στον ασθενή
    §  εξέταση και νοσηλεία του ασθενή σε ξεχωριστό θάλαμο
    §  εφαρμογή βασικών προφυλάξεων, προφυλάξεων επαφής και προφυλάξεων σταγονιδίων από το προσωπικό που εμπλέκεται στη διαχείριση του ασθενή
    §  άμεση ενημέρωση της Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων
    §  άμεση δήλωση του περιστατικού στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας
    Διαλογή – έγκαιρη αναγνώριση και απομόνωση του ύποπτου κρούσματος Η διαλογή έχει ως στόχο την έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων που εμπίπτουν στον ορισμό, την αξιολόγηση της βαρύτητας της λοίμωξης και τον περιορισμό της διασποράς του ιού σε άλλους ασθενείς, επισκέπτες, και το προσωπικό υπηρεσιών υγείας. Ο χώρος της διαλογής πρέπει να διαθέτει κατάλληλη ενημερωτική αφίσα για την ενημέρωση των προσερχομένων. Στο σημείο αυτό, εκπαιδευμένο προσωπικό υποβάλλει ερωτήσεις σύμφωνα με τον τρέχοντα ορισμό κρούσματος. Στη συνέχεια και αφού χορηγηθεί απλή χειρουργική μάσκα στους ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια ύποπτου κρούσματος, αυτοί μεταφέρονται σε ξεχωριστό χώρο αναμονής και εξέτασης, με διαθέσιμη υποδομή και υλικά για την εφαρμογή υγιεινής των χεριών και αναπνευστικής υγιεινής.
    Μέτρα πρόληψης και ελέγχου διασποράς της λοίμωξης από τον ιό 2019-nCov Οι βασικές προφυλάξεις περιλαμβάνουν την υγιεινή των χεριών και την αναπνευστική υγιεινή, τη χρήση εξοπλισμού ατομικής προστασίας ανάλογα με τον εκτιμώμενο κίνδυνο, την ορθή διαχείριση αιχμηρών αντικειμένων, την αποκομιδή μολυσματικών υλικών, την καθαριότητα και την απολύμανση επιφανειών, καθώς και την αποστείρωση του ιατρικού εξοπλισμού και του ιματισμού που χρησιμοποιείται στον ασθενή. Η εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων αναπνευστικής υγιεινής κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική :
    §  χορήγηση απλής χειρουργικής μάσκας στον ασθενή
    §  κάλυψη μύτης και στόματος κατά τη διάρκεια βήχα ή φταρνίσματος με χαρτομάντιλο
    §  εφαρμογή υγιεινής χεριών μετά την επαφή με αναπνευστικές εκκρίσεις.
    Επίσης, ο καθαρισμός και η απολύμανση των επιφανειών με απορρυπαντικό και νερό, καθώς και η χρήση των κοινών απολυμαντικών (π.χ. διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου) είναι επαρκής. Η διαχείριση του ιματισμού, των σκευών εστίασης και των μολυσματικών απορριμμάτων θα γίνεται σύμφωνα με τις συνήθεις και προκαθορισμένες διαδικασίες ασφαλείας.
    Επιπρόσθετες προφυλάξεις για τη διαχείριση περιστατικού με πιθανή λοίμωξη από τον ιό 2019-nCoV : Προφυλάξεις επαφής και σταγονιδίων – όλα τα άτομα που έρχονται σε επαφή με τον ασθενή (μέλη του οικογενειακού περιβάλλοντος, επισκέπτες και προσωπικό υπηρεσιών υγείας), θα πρέπει να εφαρμόζουν εκτός των βασικών προφυλάξεων και τις προφυλάξεις επαφής και σταγονιδίων. Οι ασθενείς νοσηλεύονται σε επαρκώς αεριζόμενο μονόκλινο θάλαμο και εάν αυτό δεν είναι δυνατό συν-νοσηλεύονται με άλλον ασθενή με πιθανή λοίμωξη από τον ιό 2019-nCoV. Τήρηση απόστασης τουλάχιστον 1 μέτρου μεταξύ των κλινών στους θαλάμους νοσηλείας
    Ορισμός συγκεκριμένων επαγγελματιών υγείας που θα εμπλακούν αποκλειστικά στη νοσηλεία των ασθενών. Όλα τα άτομα που έρχονται σε στενή επαφή με τον ασθενή θα πρέπει να εφαρμόζουν : (α) Απλή χειρουργική μάσκα, (β) Οφθαλμική προστασία / προστασία προσώπου (ασπίδα προσώπου ή προστατευτικά γυαλιά ευρέως πεδίου), (γ) Καθαρή μη αποστειρωμένη αδιάβροχη ρόμπα με μακριά μανίκια, (δ) Γάντια μιας χρήσεως (αποστειρωμένα όταν η διαδικασία το απαιτεί).
    Υγιεινή των χεριών – Αποφυγή επαφής ματιών, μύτης ή στόματος με δυνητικά μολυσμένα χέρια. Ιατρικός εξοπλισμός (στηθοσκόπια, θερμόμετρα, πιεσόμετρα) αποκλειστικής χρήσης για τον συγκεκριμένο ασθενή. Στην περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, ο ιατρικός εξοπλισμός καθαρίζεται και απολυμαίνεται από τον ένα ασθενή στον άλλο. Περιορισμός των μετακινήσεων του ασθενή στις απόλυτα αναγκαίες για ιατρικούς λόγους και χρήση της μικρότερης δυνατής διαδρομής. Ενημέρωση του τμήματος υποδοχής του ασθενή για την εφαρμογή των μέτρων ελέγχου και πρόληψης της διασποράς. Το προσωπικό που μεταφέρει τον ασθενή πρέπει να εφαρμόζει τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας και την υγιεινή των χεριών. Χρήση αποκλειστικού φορητού ακτινολογικού ή άλλου διαγνωστικού εξοπλισμού. Καθαρισμός και απολύμανση των επιφανειών με τις οποίες ήρθε σε επαφή ο ασθενής. Περιορισμός του αριθμού των μελών της οικογένειας και των επισκεπτών στο ελάχιστο δυνατό. Καταγραφή όλων των ατόμων που εισέρχονται στο θάλαμο του ασθενή, συμπεριλαμβανομένων του προσωπικού και των επισκεπτών.
    Αερογενείς προφυλάξεις – Χειρισμοί που μπορεί να προκαλέσουν αερόλυμα (π.χ. ενδοτραχειακή διασωλήνωση, μη επεμβατικός μηχανικός αερισμός, τραχειοτομή, καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση, βρογχοσκόπηση, χρήση AMBU) σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης κοροναϊών. Οι επαγγελματίες υγείας που διενεργούν χειρισμούς με κίνδυνο πρόκλησης αερολύματος θα πρέπει να εφαρμόζουν : μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας, οφθαλμική προστασία / προστασία προσώπου (ασπίδα προσώπου ή προστατευτικά γυαλιά ευρέως πεδίου), καθαρή μη αποστειρωμένη αδιάβροχη ρόμπα με μακριά μανίκια και εάν αυτή δεν είναι διαθέσιμη, αδιάβροχη ποδιά για προστασία από ενδεχόμενη διαβροχή της ρόμπας από μεγάλη ποσότητα βιολογικών υγρών, γάντια μιας χρήσεως (αποστειρωμένα όταν η διαδικασία το απαιτεί).
    Υγιεινή των χεριών – Οι χειρισμοί αυτοί θα πρέπει να διενεργούνται σε επαρκώς αεριζόμενο θάλαμο ή σε θάλαμο αρνητικής πίεσης εάν είναι εφικτό. Ο αριθμός των επαγγελματιών υγείας στο θάλαμο, θα πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο απαραίτητο.
    Διάρκεια εφαρμογής των μέτρων ελέγχου και πρόληψης της διασποράς – οι βασικές προφυλάξεις πρέπει να εφαρμόζονται συστηματικά και σε κάθε περίπτωση. Τα πρόσθετα μέτρα των προφυλάξεων επαφής και σταγονιδίων θα πρέπει να εφαρμόζονται όλο το διάστημα που ο ασθενής είναι συμπτωματικός.

    ΑΝΑΦΟΡΕΣ
    1.      Ενημέρωση 29/01/2020 από την ιστοσελίδα του World Health Organisation https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200129-sitrep-9-ncov-v2.pdf?sfvrsn=e2c8915_2
    2.      Αρχείο ΚΕΕΛΠΝΟ, αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2018/12/MERS-CoV_AH7N9.pdf
    3.      «Πληροφορίες για τον κοροναϊό 2019-nCoV». Ενημέρωση της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (http://www.hts.org.gr/assets/koronaios.pdf), 29/01/2020.
    4.      “Novel Coronavirus outbreak: update and information for healthcare professionals”. European Respiratory Society – ERS, last updated: 29 January, 2020. https://www.ersnet.org/the-society/news/novel-coronavirus-outbreak--update-and-information-for-healthcare-professionals
    5.      Στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης & Ελέγχου Νοσημάτων – ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control / An agency of the European Union) https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/risk-assessment-outbreak-acute-respiratory-syndrome-associated-novel-0
    6.      “Clinical management of severe acute respiratory infection when novel coronavirus (nCoV) infection is suspected” – WHO https://www.who.int/publications-detail/clinical-management-of-severe-acute-respiratory-infection-when-novel-coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected
    7.      «Κρούσματα πνευμονίας από νέο στέλεχος κοροναϊού στην πόλη Wuhan, Κίνα – Οδηγίες για Χώρους Παροχής Υπηρεσιών Υγείας, ΕΟΔΥ 23 Ιανουαρίου 2020 (https://eody.gov.gr/kroysmata-pneymonias-apo-neo-stelechos-koronaioy-stin-poli-wuhan-kina-odigies-gia-choroys-parochis-ypiresion-ygeias-2020/).